Is de Amerikaanse president Donald Trump een leugenaar? Op het eerste gezicht wel: volgens de fact checkers van de Washington Post heeft Trump zich al meer dan 7600 keer schuldig gemaakt aan het verkondigen van foutieve informatie. En in een speciaal nummer van het Amerikaanse tijdschrift Time Magazine concludeerde hoofdredacteur Nancy Gibbs dat de waarheid […]
De geheime Oyneg Shabes archieven – Geschiedschrijving als verzet
De wereldwijde Holocaust herdenking op 27 januari, de dag waarop in 1945 de bevrijding van het concentratiekamp Auschwitz Birkenau plaatsvond, nam dit jaar een reflectieve wending. In het imposante UNESCO hoofdkantoor in Parijs werd niet alleen herdacht, maar ook stilgestaan bij de handeling van herdenken zelf. Het onderwerp van de bijeenkomst was namelijk de filmdocumentaire […]
Uit de Schaduw: Ooit gehoord van Indisch verzet?
De Tweede Wereldoorlog is een ijkpunt in de Nederlandse collectieve herinnering. Zowel in de wetenschap, als in het onderwijs en de populaire cultuur wordt er veel aandacht aan besteed. Ook het verzet tegen de Duitse bezetter heeft met name in het afgelopen jaar, het zogenaamde Jaar van Verzet, veel aandacht gekregen. Misschien denk je weleens: […]
Oproep columnreeks: ‘Geschiedvervalsing’
Geschiedvervalsing Uit de duim gezogen dagboeken van Hitler, gekopieerde meesterwerken van Johannes Vermeer, het uitwissen van afvallige Romeinse keizers uit het collectieve geheugen, of het doelbewust retoucheren van foto’s in de Sovjet Unie: geschiedvervalsing is van alle tijden. Zeker nu deepfakes steeds vaker op het internet verschijnen is het belangrijk om stil te staan bij […]
Liefde voor de Archieven: Aan de andere kant
Blieb Mijn pasje houd ik tegen de sensor en blieb de zware, brandwerende deur van het koele depot gaat open. Samen met mijn collega, die eveneens nieuw is, zoeken we naar de middeleeuwse charters die we voor een college moeten ophalen. Straks komt een groep studenten langs. Aan ons de taak om alles klaar te […]
deSpiegel: Het beloofde land? Zionisme in Nederland
In Natascha’s beloofde land (VPRO, 2018) reist journaliste Natascha van Weezel per fiets door Israël en de Westbank om daar met haar generatiegenoten te praten over het conflict tussen Israël en Palestina, én hun dagelijks leven. Aan het einde van de eerste aflevering interviewt Van Weezel een voormalig elite-militair van het IDF. Hij vertelt dat […]
Liefde voor de Archieven: Archiefavonturen
‘Ik heb nog wel iets interessants voor je.’ Met die woorden begint vaak een nieuw archiefavontuur. Voor ik het weet zit ik achter het stuur van de Peugeot van mijn moeder, de achterbak en -bank volgestouwd met dozen archiefmateriaal. Mijn onderzoek naar de geschiedenis van het Nederlands Dagblad (ND) en het Reformatorisch Dagblad (RD) speelt […]
Liefde voor de Archieven: Goed kijken is het halve werk – Handschriftfragmenten en palimpsesten
Sommige historische bronnen zijn meer dan wat ze op het eerste oog lijken te zijn: een geheel andere wereld of tijd kan verborgen liggen onder hun oppervlakten. Voorbeelden van zulke bronnen zijn laatmiddeleeuwse handschriften en vroegmoderne drukken. In diverse Nederlandse en Vlaamse archieven en bibliotheken bevinden zich zogeheten middeleeuwse handschriftfragmenten in vroegmoderne drukken, of blijkt […]
Liefde voor de Archieven: Een uitbreiding van ’the historian’s toolbox’ – Voordelen van het digitale archief
Iedere historicus zou het archief moeten bezoeken. Niet alleen omdat primair bronmateriaal onvervangbaar is, maar ook voor de ervaring. Maar wat moet je nu als je niet full-time historicus bent? Archieven zijn in het weekend niet open en secundaire literatuur mist toch net die historische beleving. Ik geloof dan ook dat het digitale archief een […]
Liefde voor de Archieven: Lang leve het lokale archief
Een zomerdag in Glasgow. Druipend van de regen stap ik de imponerende Mitchell Library in. Mijn natte schoenen laten plekken achter op het tapijt – Schotten mogen dan geen Engelsen zijn, ze hebben dezelfde onverklaarbare voorliefde voor vloerbedekking. Even later sta ik ietwat nerveus voor mijn bestemming, het stadsarchief. Daar ga ik dan, het eerste […]