Deze column werd op 14 maart 2019 uitgesproken tijdens ‘Vrouwen in kunst en strijd – Historisch Café‘ in het Stadsarchief Amsterdam, georganiseerd door Jong KNHG en Jonge Historici – mede mogelijk gemaakt door het Hendrik Muller Fonds, GO Fonds, Stadsarchief Amsterdam en Brouwerij ’t IJ. Onlangs kwam in het nieuws dat de straatnamencommissie in Amsterdam […]
De geheime Oyneg Shabes archieven – Geschiedschrijving als verzet
De wereldwijde Holocaust herdenking op 27 januari, de dag waarop in 1945 de bevrijding van het concentratiekamp Auschwitz Birkenau plaatsvond, nam dit jaar een reflectieve wending. In het imposante UNESCO hoofdkantoor in Parijs werd niet alleen herdacht, maar ook stilgestaan bij de handeling van herdenken zelf. Het onderwerp van de bijeenkomst was namelijk de filmdocumentaire […]
Uit de Schaduw: Ooit gehoord van Indisch verzet?
De Tweede Wereldoorlog is een ijkpunt in de Nederlandse collectieve herinnering. Zowel in de wetenschap, als in het onderwijs en de populaire cultuur wordt er veel aandacht aan besteed. Ook het verzet tegen de Duitse bezetter heeft met name in het afgelopen jaar, het zogenaamde Jaar van Verzet, veel aandacht gekregen. Misschien denk je weleens: […]
Uit de schaduw: Zegels, unieke bron van informatie
In de Nederlandse archieven liggen unieke primaire bronnen die ons van onschatbare historische informatie voorzien. Veel van deze bronnen, zoals oorkonden, brieven, bevolkingsregisters of doopboeken, worden volop bestudeerd. Een ondergeschoven kindje in deze diversiteit aan bronnen zijn zegels. Iedere historicus en kunsthistoricus weet wel degelijk wat een zegel is, maar is zich niet altijd bewust van de spannende onderzoeksvragen die gesteld kunnen worden over dit type bronmateriaal. Hoog tijd om de zegels uit hun schaduwpositie te halen!
Uit de schaduw: de slag bij Ap Bac
In de geschiedschrijving zijn de grote veldslagen al lang en breed onderzocht, geanalyseerd en verhaald. Dit geldt ook voor de bekendste veldslagen van de Vietnamoorlog, zoals de slag om Dien Bien Phu en het Tet-offensief. Een hoop kleinere slagen zijn echter onderbelicht of zelfs onbekend gebleven. Mijn medestudenten, zelfs mijn begeleidende docent en ik hadden […]
Uit de schaduw: Leo Major: ‘dé bevrijder van Zwolle’
Deze zomer staan de columns in de themareeks ‘Uit de schaduw’ in het teken van onbekende geschiedenissen. Geschiedenis is veel meer dan enkel de welbekende feiten. Soms zijn de meest interessante geschiedenissen juist de minder bekende en de schaduwzijdes van het bekende verhaal.
In deze column vertelt Michael over Leo Major, de bevrijder van Zwolle – bij velen onbekend, maar voor Zwollenaren wereldberoemd.
Uit de schaduw: Rotterdams ‘vergeten bombardement’ door de ogen van mijn oma
Bij ‘het bombardement op Rotterdam’ denken de meesten van ons aan de verwoestende Duitse luchtaanval op 14 mei 1940. 800 tot 900 mensen kwamen om, 79.600 Rotterdammers raakten dakloos. Dat een kleine drie jaar later bij een ‘vergissingsbombardement’ van de geallieerden nog eens ruim 400 Rotterdammers de dood vonden, weten minder mensen. Voor mijn oma […]
Uit de schaduw: Wendela Bicker, First Lady in de zeventiende eeuw
Vanwege het werk dat ik doe bij het project van het Huygens ING over de raadpensionaris de Witt, komt zijn naam tijdens het eten vaak ter sprake. Wanneer ik echter de naam van Wendela Bicker noem, kijkt mijn vriend me vragend aan. Deze naam heeft hij, net als u waarschijnlijk, nog niet vaak gehoord.
Uit de schaduw: Uit de schaduw van de Acropolis
Voor zijn laatste buitenlandse reis als president van de Verenigde Staten, koos Barack Obama Athene als destinatie. In zijn afsluitende toespraak aldaar zei hij dat hij voor Athene had gekozen, omdat hij absoluut een keer de Acropolis wilde bezoeken, het ultieme symbool van de verdiensten van de Oudgriekse beschaving, die volgens hem de wereld zoveel […]
Uit de schaduw: Kepler, grondlegger van sciencefiction
De Duitse astronoom en wiskundige Johannes Kepler (1571-1630) is bij het grote publiek wellicht het meest bekend door de naar hem vernoemde satelliet. Wat minder mensen weten is dat hij gezien wordt als de grondlegger van een in zijn tijd nieuw literair genre: sciencefiction. Keplers novelle Somnium, “De droom”, is één van zijn minder bekende werken waarin hij beschrijft hoe leven op de maan er uit zou zien.