Lijkt het je leuk om een keer een column te schrijven voor Jonge Historici? Of ben je door ons gevraagd om een column te schrijven, maar heb je geen idee hoe je dat aan moet pakken? In deze column over columns (columnception!) leert vertrekkend lid van Team Columns, Kayleigh Goudsmit, je hoe je jouw onderzoek herschrijft naar een leuke column. Afgelopen jaar gaf zij op de VU een workhop over hetzelfde onderwerp.
Hoe doe je dat, zo’n column?
Het is best lastig om je scriptie van 10,000 woorden om te vormen naar een column van 800 woorden. Daarvoor is allereerst belangrijk dat je een onderscheid maakt tussen wat belangrijk is voor een goed cijfer, en wat belangrijk is voor een column.
| Goed onderzoek | Goede column |
| Je onderzoek is natuurlijk zo objectief mogelijk | Een persoonlijke noot/anekdote past goed in een column. |
| Behalve in de inleiding maak je het beste niet te veel tijdsprongetjes. | Inspringen op de actualiteit/populaire cultuur is in een column goed mogelijk |
| Wetenschappelijk taalgebruik | Vlot geschreven |
| Annotatie op orde | WordPress maakt annoteren lastig, je moet het in de tekst verwerken |
| Je mag een bepaalde mate van voorkennis van je lezer (= je docent) verwachten | Je moet er van uit gaan dat iedereen je column kan lezen, ook mensen die geschiedenis gewoon leuk vinden |
‘De’ goede column bestaat niet, je kunt een goede column op veel verschillende manieren schrijven. Er zijn echter een paar stappen die je altijd moet zetten:
- Zorg voor een concrete invalshoek.
- Maak een outline, je hebt maar 800 woorden. Wat wil je vertellen?
- Denk goed na over je lezerspubliek, voor wie schrijf je het?
- Dan ga je het uitwerken, voor welke vorm kies je?
- Luister naar de tips van je redacteuren, zij zullen met je meedenken om je column zo goed mogelijk te laten worden.
- Nazorg is erg belangrijk: houd de social media in de gaten als je column online staat, misschien hebben lezers opmerkingen of willen ze met je in gesprek.
Concrete invalshoek
Een goede column begint met het thema. Wat wordt de invalshoek die jij gebruikt om je onderzoek aan de man te brengen? Denk vooral verder dan een samenvatting van je onderzoek of conclusie. Uit ervaring weet ik inmiddels dat mensen dan wegklikken, niemand leest voor z’n lol een samenvatting. Hoe komt het thema van de reeks terug in jouw onderzoek?
Een thema zoals Vriend & Vijand, dat in oktober 2014 centraal stond op de site, leent zicht voor verschillende invalshoeken. Neem bijvoorbeeld de column van Bart Verheijen, die in Nijmegen promoveert op de rol van de revolutionaire terreur in het Franse historiografische en politieke debat. Voor deze reeks richtte hij zich op hoe de vriendschap tussen Desmoulins en Robespierre omsloeg in vijandschap.
Het is in deze reeks ook voorgevallen dat het onderzoek van de auteur het thema al centraal had staan. Marieke Oprel onderzoekt het naoorlogs ontvijandingsbeleid en rechtsherstel ten aanzien van vijandelijke onderdanen in Nederland. Als dat het geval is, is het handig om aan de hand van een casus je verhaal te vertellen: het blijft concreet genoeg voor de lezer, en je kunt er je conclusies in kwijt.
Outline
Wij houden een omvang van 800 woorden aan. Over het woordenaantal hebben we dan ook veel gesteggel met onze auteurs. Als er een te lange column binnen komt – zeker als deze ontzettend goed geschreven is – wordt ik altijd even wanhopig, want als redacteur is het mijn taak om de column in te korten. Mijn grootste tip is daarom – maak een outline. Schrijf op hoeveel woorden je waaraan wilt besteden, en houd je daaraan. Schrap zelf, voordat je redacteur – die niet zo in het onderwerp zit als jij – gaat hakken.
Zorg ook dat je het doel van je column – je thema of invalshoek, zo je wilt – in de gaten houdt. Als jij een column instuurt die all over the place is omdat je halverwege besloot een andere kant op te gaan, is de kans groot dat je hem moet herschrijven.
Wat ik belangrijk vind: is de column mooi rond. Daarmee bedoel ik dat alle vragen die je oproept in het begin van de column, aan het eind beantwoord moet hebben. Ook belangrijk: niet iets of iemand noemen en er vervolgens niet meer op terug komen. Hier was ik heel streng in: alles in de column moet in dienst staan van het verhaal. Wat er naast hangt, gaat er uit, hoe mooi het ook geschreven is.
Lezerspubliek
Ik houd als lezerspubliek voor Jonge Historici “iedereen met een bovengemiddelde interesse in geschiedenis” aan. Dat zijn dus zowel studenten geschiedenis, als hobbyisten. En je ouders. Je kunt uit gaan van een bepaalde basiskennis, maar probeer wel zoveel mogelijk uit te leggen.
Laatst heb ik veel heen en weer moeten mailen met een auteur om hem er van te overtuigen dat uitleggen nodig was. Dat niet iedereen weet wat een himation was, nam hij meteen van me over. Dat hij keizer Julianus beter Julianus de Afvallige kon noemen, dan Julianus Apostata, wilde hij in eerste instantie niet overnemen. Volgens hem was Apostata mooier. Pas toen ik bekende dat ik na had moeten vragen welke keizer Julianus Apostata in hemelsnaam was, en er toen pas achterkwam dat het verwees naar Julianus de Afvallige, bond hij in. Dus: houd rekening met je lezers, niet iedereen heeft dezelfde specialisatie als jij.
Uitwerken
De vorm van je column kan ook afwisselen. Het meest gebruikelijk is een lopend verhaal. Hoewel 800 woorden weinig lijken, is het als je het op je scherm ziet een behoorlijk blok tekst. Denk er daarom aan dat je gebruik maakt van tussenkopjes. En gebruik afbeeldingen, voor de lezer helpt het ontzettend als er afbeeldingen tussen de tekst staan.
Sommige columnisten kiezen voor een opsomming. Soms is dat vanzelfsprekend, bijvoorbeeld wanneer er tips gegeven worden voor het ‘omdenken’ van je situatie. Soms is het iets minder vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld bij dit stuk uit Liefde voor de Archieven. Het benoemen van verschillende stappen in een opsomming kan het schrijven makkelijker maken.
Meedenken
Er is voor een redacteur niets frustrerender dan tijd besteden aan het uitgebreid redigeren van een column, en vervolgens te horen “ik wil je wijzigingen niet doorvoeren, want die doen af aan het idee achter mijn column”. Een “ik wil je wijzigingen niet doorvoeren”, komt over alsof je zegt “jouw oordeel is slecht”. Luister naar je redacteur – deze wil je tekst zo goed mogelijk maken en zorgen dat de lezen hem uitleest, in plaats van weg te klikken als iets onduidelijk is.
En als je het er echt niet mee eens bent, probeer dan een middenweg te vinden, in plaats van botweg alle wijzigingen te weigeren. Er valt altijd over te praten, en als je voet bij stuk houdt loop je het risico dat je redacteur zegt ‘dan maar niet’.
Nazorg
Het lijkt voor zich te spreken, maar het wordt nog weleens vergeten: check de website en de social media op commentaar van de lezers. Het is wel zo netjes als je op hen reageert.
Kayleigh Goudsmit (1990) heeft Geschiedenis gestudeerd aan de VU en deed vervolgens een MA Boekwetenschap & Handschriftenkunde. Ondanks dat ze geen geschiedenis meer studeert is de liefde nog niet voorbij: eens een historicus, altijd een historicus.
