Multicultureel Birmingham: van Eid tot Oktoberfest
Met grote verbazing liep ik tijdens de introductieweek rond op de Society Fair in het gebouw van het studentengilde van de Universiteit van Birmingham, waar ik sinds half september een semester studeer voor mijn Erasmusuitwisseling. Bedenk een willekeurige interesse en er is een studentengroep voor. Harry Potter, veganisme, en zelfs fetisjisme hebben hun eigen vereniging. Zo veel verschillende verenigingen, dat ken ik niet van Nederlandse universiteiten. We hebben studie- en studentenverenigingen, ja, maar studentengroepen voor allerlei verschillende interesses, hobby’s, overtuigingen en afkomst?
Wat mij vooral opviel was het grote aantal verenigingen voor verschillende religies en nationaliteiten. Bijna veertig verenigingen zijn toegewijd aan internationale studenten: elk werelddeel is vertegenwoordigd. Daarnaast zijn er vierentwintig religieuze verenigingen voor onder andere christendom, islam, boeddhisme, hindoeïsme, en sikh. Ik heb bij een aantal van de kraampjes van deze verenigingen op de Society Fair een praatje gemaakt. Het maakt niet uit of je wel of niet het geloof beoefent of de nationaliteit hebt van de betreffende vereniging: iedereen is welkom om eens langs te komen op een bijeenkomst als je interesse hebt. De diversiteit en openheid die ik tijdens deze dag op de universiteit ervaarde, reflecteert goed wat voor mij tot nu toe tekenend is voor de stad Birmingham.
Geschiedenis en migratie in Birmingham
Voor ik hierheen kwam, was Birmingham niet de stad waar ik snel aan zou denken als je het over Groot-Brittannië of het Verenigd Koninkrijk hebt. Naast natuurlijk Londen zijn de bekende namen voor mij bijvoorbeeld Liverpool en Manchester vanwege de grote voetbalclubs, Oxford en Cambridge vanwege de beroemde universiteiten, en de overige hoofdsteden Edinburgh, Cardiff en Belfast. Wat ik echter niet wist is dat Birmingham zich met ruim 1.1 miljoen inwoners de tweede stad van het Verenigd Koninkrijk mag noemen. Birmingham was een grote speler in Engeland tijdens de Industriële Revolutie, wat leidde tot een explosieve groei in de economie en de omvang van de stad. Tijdens de wereldoorlogen kreeg de stad echter veel te verduren. Omdat Birmingham een belangrijke industriële stad was, en dus ook zeer belangrijk voor de oorlogsindustrie, werd de stad flink gebombardeerd door de Luftwaffe tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de Tweede Wereldoorlog wist de stad zich echter te herstellen.
Door de economische potentie van Birmingham, die voor en tijdens de Industriële Revolutie al bewezen was, werd het een zeer aantrekkelijke bestemming voor arbeidersmigranten. In de periode na de Tweede Wereldoorlog groeide de bevolking gigantisch dankzij migrantenstromen vanuit de Commonwealth. In de jaren 80 kwam een nieuwe stroom op gang, ditmaal vooral vanuit Oost-Europa en Afrika. Het inwonersaantal piekte in 1951 met zo’n 1.113.000 inwoners. In de periode hierna werd de groei van de stad echter ingeperkt vanuit de centrale overheid, om andere regio’s de kans te geven mee te groeien. Dit leidde, ondanks migrantenstromen, tot een krimpende bevolking. De laatste jaren groeit Birmingham weer in rap tempo, maar volgens cijfers uit 2014 is de piek van 1951 nog steeds niet overtroffen: er wonen nu zo’n 1.103.360 inwoners.
Zichtbare diversiteit
Door de migrantenstromen na de 2e wereldoorlog, en een bevolking die voor die tijd ook al divers was (door bijvoorbeeld een groot aantal Ierse migranten), is Birmingham uitgegroeid tot de meest diverse stad van het Verenigd Koninkrijk. Volgens de 2011 census is 57.9 procent van de bevolking blank, waarvan 2.1 procent Iers. Dit betekent dat meer dan 40 procent van de inwoners van Birmingham niet-blank zijn. De grootste groep hiervan is Aziatisch, en dan voornamelijk Pakistaans, Indiaas en Bangladeshi. Overige bevolkingsgroepen zijn Chinezen, diverse Afrikaanse en Caribische zwarte groepen, en Arabieren. Deze etnische diversiteit is ook terug te zien in de verdeling van religie: meer dan 45 procent noemt zich christen, meer dan 20 moslim. Verder zijn ook sikh, hindoeïsme, boeddhisme en judaïsme goed vertegenwoordigd.
Dat Birmingham zo’n grote diversiteit heeft, is te merken aan de verschillende (culturele) evenementen die tegenwoordig een prominente rol spelen in de stad. Zo is de traditionele Ierse St. Patricksday na New York en Dublin in Birmingham de grootste ter wereld met meer dan 80.000 feestvierders. De Birmingham Pride is het grootste gay festival van het Verenigd Koninkrijk. Frankfurt am Mainz is een partnerstad van Birmingham, en brengt hiermee ook een stukje Duitse cultuur naar Birmingham. Vanaf half november staat er een authentieke Duitse kerstmarkt midden in het centrum van Birmingham: de grootste kerstmarkt van Engeland. Bovendien wordt tussen 12 en 16 oktober nu voor de derde keer een Oktoberfest georganiseerd. Maar ook religieuze feesten hebben een prominente plek. De islamitische Eid feesten, Eid al-Fitr (Suikerfeest) en Eid al-Adha (Offerfeest), worden groots gevierd met zo’n 70.000 deelnemers elk. Dit zijn de grootste Eid evenementen in heel Europa.
Niet perfect
In de eerste week dat ik hier was, liep ik met een paar Fransen die ik heb ontmoet door het centrum. In het algemene straatbeeld van Birmingham zijn relatief veel moslima’s met hoofddoeken, en sporadisch een boerka, te zien. Ook de kenmerkende tulband van een sikh is niet vreemd. Eén van mijn Franse vrienden maakte hier een opmerking over: ze verbaasde zich erover dat hier in Birmingham niemand van op of om keek. In Toulouse, zei ze, is dit wel anders. Vooral nu de spanningen na de verschillende aanslagen in Frankrijk het afgelopen jaar oplopen, worden hoofddoeken alles behalve gewaardeerd. Maar in Birmingham is weinig te merken van spanningen. Iedereen kan rondlopen zoals hij of zij wil, niemand wordt nagestaard. Dit wil niet zeggen dat alles perfect is in Birmingham. Er zijn zeker problemen, het is ten slotte een miljoenenstad. Armoe, verval, criminaliteit: deze kant heeft Birmingham ongetwijfeld ook. Hier kan ik mij als international en tijdelijke inwoner echter gemakkelijk voor afschermen. Wat ik tot nu toe heb ervaren van Birmingham is dat het een grote stad is waar diversiteit, multiculturaliteit en openheid centraal staan.
Alwyn Voogd (1993) is zijn bachelor Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht aan het afronden. Gedurende zijn bachelor heeft hij zich voornamelijk gespecialiseerd in Globalisering (verdiepingspakket) en Conflict Studies (minor). Vanaf september studeert hij voor een semester aan de University of Birmingham, waar hij nog meer relevante kennis op te doen op het gebied van internationale betrekkingen wil opdoen. Vervolgens wil hij in september 2017 beginnen aan de master Conflict Studies and Human Rights in Utrecht. In de tussenperiode hoopt hij nog een relevante stage te kunnen doen.
