In Nederland voelen we ons veilig op de fiets. De regels zijn duidelijk, er zijn overal fietspaden en automobilisten houden (meestal) goed rekening met ons tweewielers. Fietsen in Duitsland is lastiger en met vlagen levensgevaarlijk. Ze zouden hier nog best iets van ons kunnen leren.
In september bleek dat het aantal fietsers in Berlijn in een jaar tijd flink is toegenomen, op sommige plekken zelfs met 23%. De fietsers zijn er, de voorzieningen nog niet. Zo zijn er fietspaden op plekken waar je ze niet zou verwachten en geen fietspaden op plekken waar ze héél hard nodig zijn (fietsen op driebaans wegen is namelijk niet relaxed). Daarnaast heeft het centraal station van Berlijn geen fatsoenlijke fietsenstalling, dus moet je creatief zijn als je daar je fiets wilt achterlaten. Het grootste probleem zijn echter de auto’s, en taxi’s is het bijzonder. Zij lijken de fietsers niet als volwaardige weggebruikers te beschouwen. Rechtdoor op dezelfde weg gaat voor? Nog nooit van gehoord.
Waarom ik dan in godsnaam niet gewoon de metro pak? Simpel. Fietsen is goedkoper, aanzienlijk sneller, goed voor de conditie en zo zie je ook nog wat van de stad. Waar het in Berlijn buiten in de zomer heerlijk is, is het in de U-Bahn heet. Vies, plakkerig, zweterig heet. En de fietsscène in Berlijn heeft ook voordelen. Zo is er een enorme markt aan goedkope tweedehands rijwielen. Er zijn zelfs vlooienmarkten voor fietsen. Voor 50 euro heb ik er een prima scheurmonstertje op de kop getikt. Of dat dan ook helemaal legaal is, durf ik niet te zeggen.
Inmiddels heb ik dat fijne Berlijnse fietsje weer doorverkocht en ben naar Münster vertrokken. Deze stad wordt ook wel de Fahrradhauptstadt van Duitsland genoemd. In de twee weken dat ik hier ben, heb ik direct verschil gemerkt. Hier heeft het station wél een fietsenstalling en is er rondom het centrum een promenade aangelegd waar je heerlijk kunt rijden. Overal waar je kijkt zie je fietsers en ik heb zelfs al een bakfiets gespot. Het doet allemaal heel Hollands aan. Ook mijn voortuin, die staat lekker volgepakt met aftandse studentenfietsen.
Toch blijven Duitsers een beetje raar als het op fietsen aankomt. Ik geloof dat ze zelfs hier in Münster de essentie niet helemaal begrepen hebben. In Nederland fiets ik soms met een volle boodschappentas aan mijn stuur en een bierkrat achterop. Dat zul je hier écht niemand zien doen. Veel fietsers dragen een helm en fietsen met iemand achterop is verboden!? Het niet hebben van een bel levert je een boete op en waag het vooral niet om fietsend een voetgangerslicht te passeren. Ik kreeg tot mijn grote verbazing een mopperende Münsteraan op mijn dak. Of ik even af wilde stappen? Nee, eigenlijk niet.
Mijn ervaring is dus dat je om lekker te kunnen fietsen niet in Duitsland moet zijn. De fietsers zijn er (Berlijn), de voorzieningen zijn er (Münster), maar de echt waardering voor de fiets als transportmiddel ontbreekt volgens mij. Al komen er nog zoveel fietsers bij in Berlijn – waar andere weggebruikers zich overigens mateloos aan storen – de Duitsers zijn gewoon geen fietsvolk.
Rosa Pelser (23) studeerde geschiedenis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Op dit moment verblijft ze vanwege haar master Nederland-Duitsland-Studies een jaar in Duitsland (Berlijn en Münster).
