Münster is een geliefde bestemming voor Nederlanders. Niet alleen nu tijdens de hoogtijdagen van het kerstmarkttoerisme, maar ook in de zestiende eeuw. De vraag is of de burgers van de stad destijds erg blij was met de komst van de buren.
Als ik hier in Münster door de stad loop, hoor ik regelmatig mensen Nederlands praten. Zeker nu de kerstmarkten weer in aantocht zijn, rijden veel mensen die paar uurtjes om hier te genieten van heerlijke Duitse kleinburgerlijkheid. Ik heb al gemerkt dat ze hier in Münster de Nederlanders over het algemeen best wel leuk vinden. ‘Ah, du kommst aus Holland!’ roepen ze me dan vrolijk toe (blijkbaar is het accent erg herkenbaar). De 16e-eeuwse Münsteranen waren heel wat minder blij met het bezoek van de Hollanders.
Münster kwam in januari 1534 in de handen van Nederlandse anabaptisten. Deze religieuze stroming vond dat alleen volwassen gedoopt mogen worden, daarom worden de aanhangers ook wel wederdopers genoemd. Hoe de wederdopers precies aan de macht kwamen, is een lang verhaal, vol met moeilijke namen van Duitse geestelijken die elkaar naar het leven stonden. De zelfbenoemde profeet van de Nederlandse wederdopers, de Haarlemmer Jan Matthijs, hield flink huis in Münster. Hij wilde van de stad het ‘nieuwe Jeruzalem’ maken, daarom werden in een hevige beeldenstorm alle sporen van het kerkelijke verleden weggevaagd. Deze Jan Matthijs haalde mede-anabaptist Jan van Leiden naar de stad. Die zou zichzelf niet lang daarna uitroepen tot koning van Münster.
Jan Matthijs kwam namelijk in april 1534 om het leven bij een aanslag, een 
gebeurtenis die Jan van Leiden vermoedelijk niet zo slecht uitkwam. Zijn uur was aangebroken. Hij verkreeg de heerschappij over de stad en ontpopte zich tot een wrede heerser. Verzet werd direct met veel geweld neergeslagen. Vervolgens riep hij zichzelf uit koning van het ‘Koningrijk Sion’ en kwam met opvallende maatregelen. Zo werd geld afgeschaft en polygamie toegestaan – het schijnt dat de goede man zelf 17 vrouwen had. Een van deze vrouwen heeft hij publiekelijk laten onthoofden op de Prinzipalmarkt in de stad toen zij het waagde in opstand te komen. Of dat ook echt waar is, daar zijn de meningen over verdeeld.
Het succes maakte Jan van Leiden wat overmoedig. Hij proclameerde dat hij vanuit Münster de hele wereld ging onderwerpen. En je weet wat ze zeggen, hoogmoed komt voor de val. Zijn heerschappij kwam vrij snel ten einde toen hij verraden werd door burgers van de stad. In een bloedig gevecht tussen de wederdopers en de troepen van de bisschop van Hessen, moest Van Leiden uiteindelijk het onderspit delven. Vele wederdopers kwamen bij deze strijd om het leven. Jan van Leiden werd samen met twee aanhangers gevangengenomen, gemarteld en uiteindelijk geëxecuteerd. Hun lijken werden in kooien aan de buitenkant van de Sint-Lambertuskerk in het hartje van de stad.
Het gebouw waar ik les heb, ligt op steenworp afstand van de Sint-Lambertuskerk. Ik loop bijna dagelijks langs de kerk en kijk dan altijd even omhoog. Daar, aan de torenspits, bungelen nog altijd drie ijzeren kooien.
Rosa Pelser (23) studeerde geschiedenis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Op dit moment verblijft ze vanwege haar master Nederland-Duitsland-Studies een jaar in Duitsland (Berlijn en Münster).
